Jascha en Niek lanceren de Formatie Simulatie: AI aan tafel in de politiek
De verkiezingscampagne van dit jaar was er één vol spanning, felle debatten en politieke spelletjes. Voor veel kiezers voelde het als meer strijd dan inhoud. Ook Jascha Huisman en Niek van Dam, beiden Creative Technologist en AI Expert bij Handpicked lab, herkenden die frustratie. Ze besloten er iets mee te doen. Op persoonlijk initiatief bouwden ze in een aantal avonden de Formatie Simulatie.
Hoe kwamen zij razendsnel van idee tot realisatie van de tool? En wat hebben ze geleerd?
Van frustratie naar formatie
De Formatie Simulatie is een AI-gedreven webtool waarin gebruikers zelf lijsttrekkers aan tafel kunnen zetten om te onderhandelen over actuele thema’s: van stikstof tot woningmarkt. De tool laat de gekozen politici met elkaar in gesprek gaan, met als doel: een compromis voor een regeerakkoord. En het resultaat mag er zijn: in de eerste drie dagen na lancering kende de tool al 2.674 gebruikers. Een mooi teken dat het experiment niet alleen leuk, maar ook relevant is voor een breed publiek.
“Het idee hadden we eigenlijk al bij de vorige verkiezingen,” vertelt Jascha. “Toen wilden we heel serieus een regeerakkoord laten schrijven door AI, maar AI kon destijds nog niet écht compromissen sluiten.”
Toen de politieke storm dit jaar opnieuw oplaaide, besloten ze het idee nieuw leven in te blazen. Maar dan luchtiger. Niek: “We kregen de behoefte om daar als niet-politiek experts, maar wel vanuit onze eigen expertise iets leuks mee te doen. Experimenteel, letterlijk om even met deze irritatie te spelen. Ter lering en vermaak.”
AI als satirische formateur
In de Formatie Simulatie voeren AI-versies van politici gesprekken over thema’s als wonen, klimaat en onderwijs. De toon is luchtig, de techniek verrassend serieus. “We raakten enthousiast over het idee om de ‘poppetjes’ uit de Tweede Kamer echt met elkaar te laten praten,” zegt Jascha. “Een soort AI-sitcom met politici”.
Niek vult aan: “Wellicht kunnen de lijsttrekkers hier de tijd een beetje mee doden in afwachting van de echte formatie. Wie weet halen ze er nog inspiratie uit om sneller tot een stabiel kabinet te komen.”
Bouwen zonder te coderen
Het duo bouwde de hele simulatie in slechts een paar avonden. Met behulp van Cursor, een AI-programmeertool, zetten ze de structuur en logica van de applicatie op.
“In Cursor geef je letterlijk opdrachten aan AI: wat je wil bouwen, hoe het eruit moet zien, welke functies het moet hebben,” legt Jascha uit. “Het model schrijft vervolgens de code, en wij doen de code review. Daardoor konden we razendsnel van idee naar iets werkends.”
Ook de politici persona’s werden slim opgezet. “We gebruikten algoritmen om de karakters van de lijsttrekkers te modelleren en LLM’s (grote taalmodellen) om hun gesprekken te genereren,” vertelt Jascha. “Zo kunnen de AI-politici op een geloofwaardige manier reageren op actuele thema’s, terwijl het toch luchtig blijft. Eigenlijk laat AI ons de onderhandeling simuleren zonder dat we elke regel zelf hoeven te schrijven.”
Voor de visuele laag gebruikten ze Figma, waar ze met AI-modellen karikaturen van partijleiders creëerden.
“We wilden het een knipoog geven,” zegt Jascha. “Kleipoppetjes met grote hoofden, een beetje absurdistisch. Dat maakt het luchtig, ondanks de politieke lading.”
Van politiek experiment naar toekomstscenario
Hoewel het project vooral als satire bedoeld is, laat het volgens Jascha ook zien hoe AI ingezet kan worden voor maatschappelijke thema’s.
“Je kunt dit principe makkelijk vertalen naar andere domeinen,” zegt hij. “Bijvoorbeeld lokale overheden die met inwoners in gesprek willen. Of organisaties die willen laten zien hoe verschillende perspectieven samen tot beleid leiden.”
Leren samenwerken met AI
Deze ervaring zorgde voor nieuwe inzichten in hoe je in teamverband gebruikmaakt van AI tools; bijvoorbeeld Cursor. “Als je met AI werkt, moet je nog steeds begrijpen wat er onder de motorkap gebeurt,” zegt Jascha. “Maar als je het goed aanstuurt, kan het ongelooflijk veel werk uit handen nemen. Je kunt met z’n tweeën bouwen wat anders een team van tien zou doen.”
“Gewoon doen”
Wat het duo vooral wil laten zien: met AI kun je snel en speels nieuwe ideeën tot leven brengen. “We hebben dit in onze vrije tijd gedaan, puur uit nieuwsgierigheid,” zegt Jascha. “Het hoeft niet perfect te zijn. Als het mensen aan het denken zet (of gewoon laat lachen) dan is het geslaagd.”
Niek voegt daaraan toe: “Het was nooit bedoeld als politiek statement, maar als manier om iets ingewikkelds begrijpelijk te maken. En als mensen er iets van opsteken, is dat mooi meegenomen.”
Benieuwd naar de tool? Test ‘m hier uit.
